Kush ishin armiqtë e Giovanni Falcones? Vetëm bosët e Cosa Nostra -s? “Giovanni ishte gjithashtu objektivi i gjyqtarëve të tjerë. Kolegët që e panë këtë gjyqtar të ri në zhvillim si një rrezik për karrierën e atyre që shihnin vetëm një vend të siguruar në gjyqësor”, thotë Maria Falcone, në një intervistë të përfshirë në episodin e dytë të Mattanza, podkasti për masakrat e ’92 prodhuar nga Fatto Quotidiano.
Paraprirja e masakrave
“Palermo si Bejruti”, shkruajnë gazetat një ditë pas vrasjes së Rocco Chinnici. Babai i luftës antimafia, magjistrati që “zbuloi” Giovanni Falcone dhe Paolo Borsellino, u vra më 29 korrik 1983 me një makinë bombë, vendosur para shtëpisë së tij: për herë të parë Cosa Nostra kryen një “sulm libanez”. “Sulm në qendër të plotë të Palermos. Për të rindërtuar atë që është paraprirja e masakrave të ’92, episodi i dytë i Mattanzas nis që aty, duke bërë që të flasë i vetmi i mbijetuar i sulmit Chinnici: Giovanni Paparcuri.
Ish-shoferi i drejtësisë, Paparcuri do të bëhet më vonë eksperti i IT-së i grupit antimafia: në këtë mënyrë ai bëhet dëshmitar i një sezoni të papërsëritshëm si ai i hetimeve të para të mëdha për mafian. Paparcuri prej vitesh ka punuar në dhomat ngjitur me ato të magjistraturës, ka jetuar ditët e rënda brenda bunkerit të gjykatës, por edhe momentet më të çlodhura, me batutat e Borselinos në Falcone. Më pas, me bashkëpunimin e Tommaso Buscetta -s, gjithçka ndryshon: Maxiprocesso ngre nivelin e luftës në Cosa Nostra. Dhe Cosa Nostra reagon. “Ne në familje nuk menduam kurrë se rikthimi i Giovanni-t në Palermo mund të krijonte një rrezik për të, për të gjithë ne. Puna e një magjistrati është konsideruar gjithmonë një punë e qetë, mbi palët, një punë që nuk mund të krijonte probleme sigurie”, thotë gjithmonë Maria Falcone.
Sezoni i Maxi
Pas gjyqit Maxi nuk është vetëm Cosa Nostra ajo që reagon, siç tha gjyqtari Roberto Scarpinato. “Ne duhet të dallojmë dy faza të gjyqit Maxi për mendimin tim: e para është kur policia arreston eksponentët e mafies ushtarake, e cila është një sukses dhe duartrokitje e përgjithshme. Më pas fillon një fazë e dytë, kur policia ngre shiritin për punëtorët me jakë të bardhë. Që nga ai moment, qëndrimi i institucionit ndryshoi krejtësisht. Fillon një fushatë shtypi dhe mediatike, e cila fillon të sulmojë polkicinë dhe Falconen”.
Në Palermo fillon sezoni i helmeve. Rreth Falcones fillon të krijohet tokë e djegur: sa herë që përpiqet të marrë ndonjë akuzë, ja ku vjen refuzimi. I dhënë në pozicionin e parë për të pasuar Antonino Caponnetto në krye të Zyrës Magjistrale në Palermo, ai refuzohet nga CSM i cili preferon të moshuarin Antonino Meli, tërësisht agjërues për sa i përket hetimeve për Cosa Nostra. “Kur Meli mori drejtimin, këta magjistratë pushuan së ekzistuari. Ai filloi t’i copëtonte ato hetime, vetëm më kujtohet se ai harxhoi kohën për të bërë ekstraktin e gjithë atyre hetimeve. Një pjesë për të shkuar në Trapani, një në Termini, shikoni, po humbnim kohë kështu”, kujton Paparcuri. Pas refuzimit të CSM, Falcone dështon në garën për postin e Komisionerit të Lartë për luftën kundër mafies. Menjëherë pas kësaj, kur kandidoi për në Këshillin e Lartë të Drejtësisë, as kolegët e tij nuk e votuan.
Delegjitimimi i Falkones
Në vitin 1989 u emërua zëvendësprokuror i Palermos, por vetëm sepse kandidatët e tjerë e kishin anuluar kërkesën për respekt (apo modesti). Në fakt, në qershor të atij viti, ndodhi sulmi i dështuar i Addaura: midis shkëmbinjve pak metra larg vilës që gjyqtari kishte marrë me qira për verën, u gjet një çantë me 58 shkopinj eksploziv. Pas atij sulmi të dështuar, Falcone flet për herë të parë për “mendje shumë të rafinuara”. Addaura bëhet mëkati më i madh i Falcone. Dikush përhap një thashethem: por a nuk është shpërthyes ai vetë? Dhe në fakt pak kohë më vonë, në TV, një shikues i programit të Corrado Augias e pyet: “Ti në librin tënd thua se në Siçili vdes se je vetëm, pasi fatmirësisht je ende mes nesh, kush të mbron?” Falcone përgjigjet me hidhërim: “Kjo do të thotë që të jesh i besueshëm duhet të vritesh në këtë vend”.
Stina e helmeve
Kjo është një akuzë e shpifur. Ashtu si ata të avancuar nga Corvo, një person anonim që fillon të shkruajë letra në të cilat ai pretendon se Giovanni Falcone i shndërron të penduarit në vrasës të shtetit. “Kjo për të kuptuar se si lufta kundër Falcone nuk u zhvillua vetëm nga personazhe si Riina, por u bë nga mendje shumë të rafinuara, që ishin brenda pallateve të pushtetit, brenda një sistemi pushteti që ndihej i kërcënuar nga hetimet që kishte bërë Giovanni Falcone”, thotë gjithmonë Scarpinato. Përveç mendjeve shumë të rafinuara, atëherë, ka edhe ato më pak të rafinuara. Ashtu si ajo e një fqinji të Falkones që i shkruan një letër Giornale di Sicilia. Arsyeja e letrës? “Rregullisht çdo ditë, në mëngjes, shumë herët pasdite dhe në mbrëmje, fjalë për fjalë jam përhumbur nga sirenat e vazhdueshme dhe shurdhuese të makinave të policisë që shoqërojnë gjyqtarë të ndryshëm. Tani pyes veten: a është e mundur që njeriu të mos pushojë dot pak në intervalin e punës? Apo të paktën të ndiqni një program televiziv në paqe?”; shkroi fqinji i gjyqtarit i cili më pas bëri një ftesë: “Sepse magjistratët nuk lëvizin nëpër vila në periferi të qytetit, në mënyrë që të mbrohet qetësia e qytetarëve që punojnë dhe siguria e të gjithëve ne, se në rast sulmi ne përfshihemi rregullisht pa arsye”. Maria Falcone kujton se Falcone ishte i hidhëruar: “Pavarësisht të gjitha sakrificave që ai bën për sigurinë e të tjerëve, doja të hiqja edhe ato thërrime intimiteti që secili prej nesh ka nevojë. Kjo e dhimbte shumë”.
Il Fatto Qutadino
